آشنایی کاملتر با کمپکتورهای پرشی

همانطور که میدانید کمپکتور یا همان فشرده سازهای زمین  به 2 دسته کلی صفحه ای و پرشی تقسیم بندی میشوند. در این مقاله تلاش شده است به بررسی بیشتر و جزئی تری از کمپکتور پرشی و کارکرد و نگهداری آنها پرداخته شود.

معرفی اجمالی کمپکتور پرشی (کانگورویی/قورباغه‌ای)

تفاوت اصلی کمپکتورهای پرشی با کمپکتورهای دستی، در شیوه‌ی کوبش و فشردن خاک توسط آن‌ها است. این کمپکتورها به جای فشرده‌سازی و کوبش خاک از طریق ارتعاش، از نیروی ضربه‌ای برای انجام این کار استفاده می‌کنند. کمپکتورهای پرشی به‌دلیل شیوه‌ی متفاوت فشرده‌سازی خاک و طراحی خاص آن‌ها، از قیمت بالاتری نسبت به دیگر مدلها برخوردار هستند.

از این کمپکتورها عمدتا برای فشرده‌سازی خاک در حفاری خطوط لوله گاز، حفاری خطوط لوله آب، عملیات نصب کابل و مواردی از این قبیل، استفاده می‌شود. کمپکتورهای پرشی با واردکردن یک نیروی فشرده‌سازی بسیار قوی، حفره‌های بین ذرات خاک را از بین می‌برند و چگالی خاک را افزایش می‌دهند. انتقال نیرو در این کمپکتورها از طریق گرفتن کلاج با افزایش سرعت موتور صورت می‌گیرد.

بازرگانی لرزان صنعت انواع مختلفی از کمپکتور قورباغه ای و کمپکتور صفحه ای را ارائه میدهد.

اجزای سازنده کمپکتورهای پرشی و شیوه‌ی استفاده از آن‌ها

• دستگیره: برای هدایت کمپکتور پرشی از دستگیره استفاده می‌گردد. برای مهار بیشتر، بهتر است دستگیره را از هر دو طرف بگیرید. توجه کنید از این دستگیره نباید برای بلندکردن کمپکتور پرشی استفاده کرد.
• قلاب بلند‌کن: از این قلاب برای بلندکردن و جابه‌جایی کمپکتور پرشی استفاده می‌شود.
• اهرم سوپاپ: این اهرم برای تنظیم سرعت موتور کاربرد دارد. با فشار اهرم به سمت جلو، سرعت موتور کاهش یافته و با فشار آن به سمت عقب، سرعت موتور افزایش می‎یابد.
• موتور کمپکتور پرشی: موتور این نوع از کمپکتورها از نوع بنزینی می‌باشد که به بررسی اجزای آن خواهیم پرداخت.
• هواکش اولیه: این هواکش خاک و سایر آلودگی‌ها را از ورودی موتور دور می‌کند.
• هواکش اصلی موتور: این هواکش از ورود گرد و غبار به داخل موتور جلوگیری می‌کند.
• پوشش (فیلتر) ضد گرد و غبار: این پوشش برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به سیلندرهای فنری استفاده می‌شود.
• پایه کمپکتور: این پایه از جنس چوب با روکش فولاد آبدیده است که باعث جذب بیشتر شوک می‌شود.
• گریس‌خور اتصلات: با استفاده از این قطعه می‌توان فنرهای اصلی و بلبرینگ کارتر را روغن‌کاری کرد. اتصالات کمپکتور پرشی می‌بایست در بازه‌های زمانی کوتاه برای عملکرد بهتر این دستگاه، روغن‌کاری شوند.
• مخزن سوخت: این مخزن باید با بنزین بدون سرب پر شود. توجه کنید که درپوش مخزن به درستی بسته شده باشد.
• شیر سوخت: از طریق این شیر، سوخت وارد موتور می‌شود. برای بازکردن این شیر و شروع جریان سوخت‌رسانی می‌بایست آن را به سمت پایین بچرخانید.
• فیلتر سوخت درونی: این فیلتر از ورود آلودگی و گرد وغبار به داخل سوخت جلوگیری می‌کند.
• صداگیر کمپکتور: این وسیله، ارتعاشات و صداهای تولیدشده را کاهش می‌دهد.
• جذب‌کننده شک: به‌دلیل عمل کوبش، شک وارده به کمپکتورهای پرشی زیاد است؛ این وسیله، لرزش دستگاه را کاهش می‌دهد.

قسمت‌های موتور کمپکتور پرشی و شیوه نگهداری از آن‌ها

• سوئیچِ روشن و خاموش: این سوئیچ وضعیت روشن و خاموش‌بودن موتور را کنترل می‌کند.
• اهرم ساسات: این اهرم برای روشن‌کردن موتور در آب‌وهوای سرد استفاده می‌شود. در آب‌وهوای گرم اهرم ساسات را کاملا باز بگذارید و در سرما آن را به حالت کاملا بسته بچرخانید.
• استارتر (طناب): از این استارتر برای روشن کردن دستی موتور استفاده می‌شود. طناب استارتر را باید به سمت عقب و به صورت سریع و صاف بکشید.
• شمع موتور: این شمع با ایجاد جرقه، موتور دستگاه را روشن می‌کند. شمع موتور باید در فاصله بین 0.6 تا 0.7 میلی‌متر تنظیم شود. بهتر است هفته‌ای یک مرتبه، شمع موتور تمیز یا تعویض شود.
• سرپوش/عمق‌سنج مخزن روغن: از طریق این سرپوش می‌توانید روغن موتور را تامین کنید. از این درپوش برای بررسی میزان روغن موتور و تنظیم مقدار آن استفاده می‌شود.
• درب تخلیه روغن: با بازکردن این درب، روغن از کارتر (محفظه میل لنگ موتور) تخلیه می‌گردد.
• صداگیر: این وسیله، صدا و ارتعاشات موتور را کاهش می‌دهد.

توجه کنید: پیش از استفاده از موتور، روغن آن را چک کنید. اگر مقدار روغن کم است حتما مجددا محفظه‌ی روغن را پر نمایید. همچنین باک سوخت دستگاه را پیش از استفاده، با بنزین پر کنید.

توجه کنید: اجزای موتور کمپکتور پرشی، گرمای بسیار زیادی تولید می‌کنند، بنابراین در حال استفاده و یا بلافاصله پس از خاموش کردن موتور، اجزای آن را لمس نکنید.

بررسی بخش‌های مختلف کمپکتور پرشی قبل از استفاده

1. بررسی قلاب: مطمئن شوید که قلاب کمپکتور سالم است و ترک و خرابی ندارد. برای بلندکردن دستگاه تنها از این قلاب استفاده نمایید. پیش از بلندکردن کمپکتور با این قلاب اطمینان حاصل کنید که دستگاه در شرایط ایمن است و پیچ‌ها و اتصالات آن محکم بسته شده‌اند.
2. بررسی دستگیره کمپکتور پرشی: مطمئن شوید که هیچ‌گونه خرابی، شکاف و ترکی روی سطح دستگیره وجود نداشته باشد. از این دستگیره برای هدایت کمپکتور پرشی استفاده می‌گردد. از تکنیک‌های مناسب برای بلندکردن کمپکتور استفاده کنید تا آسیبی به شما و دستگاه وارد نشود. از این دستگیره به عنوان قلاب برای بالاکشیدن این دستگاه استفاده نکنید؛ قلاب بالای کمپکتور به این منظور تعبیه شده است. قبل از روشن کردن دستگاه، ارتفاع دستگیره را تنظیم نمایید. برای این کار می‌بایست مهره‌های آن را باز کنید، دستگیره را تنظیم کرده و مجددا مهره‌ها را محکم ببندید.
3. بررسی اتصالات : مطمئن شوید تمامی اتصالات در جای خود قرار دارند و پیچ و مهره‌ها محکم هستند.
4. روغن کاری فنر اصلی و کارتر (محفظه میل لنگ): اتصالات فنر اصلی و کارتر را با یک پمپ روغن، روغن‌کاری کنید.
5. بررسی سوخت: کمپکتورهای پرشی با موتور بنزینی چهارزمانه کار می‌کنند. برای سوخت این موتور از بنزین بدون سرب استفاده نمایید. استفاده از بنزین اتیلنی برای این موتورها مناسب نمی‌باشد. اگر سوخت دستگاه کم است، حتما باک را مجددا پر کنید. اگر موتور داغ و یا در حال کارکردن است، و سوخت آن رو به اتمام می‌باشد، ابتدا موتور را خاموش کنید و پس از سردشدن کامل دستگاه، اقدام به سوخت‌گیری کنید. درصورت نشت سوخت، موتور را کاملا تمیز و سپس روشن کنید.
6. بررسی روغن موتور کمپکتور پرشی: برای بررسی روغن موتور، درصورت روشن‌بودن موتور، آن را خاموش کنید. سپس موتور را روی سطحی صاف مثل زمین، قرار دهید. سرپوش روغن را همراه با عمق‌سنج از محفظه روغن موتور خارج کنید. عمق‌سنج را کاملا تمیز کنید. عمق‌سنج را بدون پیچاندن درب، تنها به محفظه روغن وارد کرده و سپس بیرون آورید. سطح روغن جامانده روی عمق‌سنج را بررسی کنید. اگر سطح روغن کم بود، محفظه روغن را مجددا تا لبه پر کنید. توجه داشته باشید که حداکثر ظرفیت روغن موتور کمپکتورهای پرشی، 280 سی‌سی می‌باشد.
7. بررسی صفحه و پایه : از محکم‌بودن پیچ‌های پایه و صفحه کمپکتور مطمئن شوید. پیچ‌های پایه را تا 78.4 نیوتن متر، و پیچ‌های صفحه فشرده‌ساز را تا 29.4 نیوتن متر بپیچانید. از روغن کاریِ بیش از حد اتصالات بپرهیزید زیرا این روغن اضافه ممکن است در حین عملیات، روی پایه کمپکتور بریزد و موجب عدم تعادل دستگاه شود. پیش از استفاده از کمپکتور، پایه را از دستگاه جدا کرده و کاملا تمیز کنید.

توجه کنید: پیش از استفاده از کمپکتور پرشی، هر بخش آسیب‌دیده از دستگاه را تعویض کنید. قبل از شروع عملیات، کل دستگاه را تمیز کنید. گرد و غبار روی استارتر و خنک کننده دستگاه را کاملا بروبید.

مراحل راه‌اندازی کمپکتورهای پرشی

برای روشن‌کردن کمپکتور پرشی مراحل زیر را به‌ ترتیب اجرا کنید:

• شیر سوخت را باز نمایید.
• سوئیچ روشن و خاموش موتور را در حالت ON قرار دهید.
• اهرم سوپاپ را در وضعیت IDLE بگذارید.
• در آب‌وهوای گرم، اهرم ساسات را در حالت کاملا باز قرار دهید؛ در هوای سرد، کمپکتور پرشی را با اهرم ساسات کاملا بسته روشن نمایید.
• استارت عقب‌زن دستگاه را بگیرید و آن را باسرعت و صاف به سمت عقب بکشید. سپس دستگیره استارتر را به موقعیت اولیه بازگردانید.
• اگر موتور روشن نشد، اهرم ساسات را در حالت نیمه‌باز قرار داده و مراحل 1 تا 5 را مجددا انجام دهید.
• اگر موتور پس از این مراحل و چندین بار کشیدن دستگیره استارت روشن نشد، شمع موتور را بررسی کنید. ممکن است شمع موتور به علت طغیان کاربراتور، مرطوب و یا دچار گرفتگی شده باشد. می‌توانید شمع را کاملا تمیز کرده و یا آن را تعویض کنید و مراحل را از ابتدا انجام دهید.
• قبل از شروع عملیات کوبیدن، اهرم سوپاپ را از وضعیت بسته به وضعیت کاملا باز تغییر دهید. این حرکت را با سرعت انجام دهید چراکه آهسته حرکت‌دادن اهرم سوپاپ ممکن است به کلاج یا فنر دستگاه آسیب وارد کند.
• برای پیشبرد سریع‌تر کار با این کمپکتورهای پرشی می‌توانید دسته‌ی آن‌ها را به عقب بکشید تا انتهای پایه با خاک تماس پیدا کند.

توجه کنید: دامنه سرعت کمپکتورهای پرشی بین 3800 تا 4100 دور در دقیقه می‌باشد. در این دامنه سرعت، میزان کوبش‌ها از 644 تا 695 ضربه در دقیقه است. افزایش سرعت سوپاپ بیشتر از حدمجاز، تاثیری در عملکرد سریع‌تر دستگاه ندارد و ممکن است به آن آسیب نیز برساند.

مراحل خاموش‌کردن کمپکتورهای پرشی

برای خاموش‌ کردن کمپکتور مراحل زیر را به‌ترتیب اجرا کنید:

• اهرم سوپاپ را به‌سرعت از حالت کاملا باز به حالت کاملا بسته بچرخانید و اجازه دهید موتور با سرعتی کم، 3 دقیقه کار کند.
• درحالی‌که شمع موتور جدا می‌گردد، برای خارج کردن سوخت از سیلندر، دو تا سه بار دستگیره ساسات را بکشید.
• دقایقی صبر کنید تا موتور خنک شود.
• سوئیچ روشن و خاموش موتور را در حالت OFF قرار دهید.
• اهرم خفه‎کن سوخت را در حالت بسته (CLOSED) قرار دهید تا شیر سوخت بسته و جریان سوخت‌گیری متوقف شود.

در صورت نیاز برای خاموش‌کردن اضطراری کمپکتور پرشی، اهرم سوپاپ را به‌سرعت در حالت IDLE بگذارید، سوئیچ را روی حالت OFF قرار دهید و اهرم شیر سوخت را ببندید.

شیوه نگهداری از کمپکتورهای پرشی

• پس از هربار استفاده، روغن ریخته‌شده روی بدنه و محفظه‌ی موتور را کاملا تمیز کنید.
• قسمت‌های خاکی و گلی کمپکتور را با آب بشویید.
• پس از خنک‌شدن موتور و بدنه کمپکتور، آن را روی یک سطح صاف بگذارید. بدنه کمپکتور را در حالتی قرار دهید که امکان افتادن آن وجود نداشته باشد.
• اگر مجبور شدید دستگاه را در حالت افقی قرار دهید، از محکم بودن سرپوش مخزن سوخت و درب محفظه‌ی روغن موتور اطمینان حاصل کنید.
• تمام پیچ‌ها و بست‌ها را بررسی کنید و در صورت لزوم آن‌ها را محکم کنید.
• زیر کمپکتور پرشی را برای ترشحات روغن بررسی کنید.
• هفته‌ای یک مرتبه عنصر پیش‌پاک‌ساز را از بالای کارتر جدا نموده و آن را با نفت سفید تمیز کنید.
• هواکش اولیه را با روغن نوع 30 یا 40 روغن‌کاری کنید. (قسمت بالایی 2 تا 5 سی‌سی روغن، قسمت پایینی 7 تا 9 سی‌سی روغن) پیش از نصب هواکش اولیه، روغن اضافی را از آن خارج کنید.
• هفته‌ای یک بار فیلتر کاغذی هواکش موتور را از آن جدا کنید و آن را چندین مرتبه روی یک جسم سخت بزنید تا گرد و غبار از آن خارج گردد. برای پاک‌کردن گرد و خاک این فیلتر از برس استفاده نکنید، چراکه برس‌زدن آلودگی را به تاروپود فیلتر فرو می‌برد. درصورت کثیف بودن بیش از حد فیلتر، آن را تعویض نمایید.
• پس از هر 8 ساعت استفاده، فنرهای اصلی کمپکتور پرشی را روغن کاری کنید. این فنرها از بخش‌های اصلی کمپکتورهای پرشی به حساب می‌آیند و کارکرد درستِ آن‌ها، بسیار اهمیت دارد. بنابراین از روغنی مرغوب برای روغن کاری آن‌ها استفاده کنید تا طول عمر و عملکرد بهینه‌شان افزایش یابد.
• پس از هر 8 ساعت استفاده، بلبرینگ‌های کارتر کمپکتور پرشی را روغن کاری کنید.
• در اولین استفاده از کمپکتور پرشی، روغن موتور آن را پس از 20 ساعت استفاده تعویض کنید. پس از آن می‌توانید روغن موتور را هر 50 ساعت یک بار تعویض نمایید. برای این‌کار از نوع روغن موتور 30 یا 40 استفاده کنید.
• لوله‌های سوخت و روغن را به‌طور دوره‌ای بررسی کنید تا ترک، شکاف و یا نشتی نداشته باشند. این لوله‌ها باید هر 2 سال یک بار تعویض گردند.
• لوله هواکش را به‌طور منظم بررسی کنید و مطمئن شوید که لوله دچار آسیب و خرابی نشده است. این لوله را می‌بایست هر دو سال یک بار تعویض نمایید.
• پس از دو الی سه روز استفاده از دستگاه، شیر سوخت (شیر بنزین) آن را کاملا تمیز نمایید.
• هر دو الی سه روز، شمع موتور را تمیز کرده و یا آن را تعویض کنید. مجددا فاصله جرقه را بین 0.6 تا 0.7 میلی‌متر تنظیم نمایید.
• هفته‌ای یک مرتبه، محفظه تنظیم کاربراتور و صداگیر کمپتور را کاملا تمیز کنید.
• برای شستشوی کمپکتور پرشی با یک دستگاه شوینده فشار بالا، دقت کنید که آب پرفشار را مستقیما به سوی قسمت‌های هواکش، کاربراتور، صدا خفه‌کن و درپوش مخزن سوخت نگیرید. این کار ممکن است باعث آسیب به این قطعات شود و روشن‌شدن کمپکتور پرشی را با مشکل مواجه سازد.
• برای حمل و نقل این کمپکتورهای پرشی، سوخت را از مخزن سوخت و کاربراتور تخلیه کنید و سرپوش مخزن سوخت و درب محفظه‌ی روغن موتور را محکم ببندید. دقت کنید دستگاه را به طرفی قرار دهید که هواکش رو به بالا باشد. بدنه دستگاه را با یک پوشش محافظ بپوشانید تا از ورود خاک و آلودگی به آن جلوگیری کند.

توجه کنید: در محیط‌های آلوده انجام این بررسی‌ها باید با ابزار مناسب و توسط نیروی متخصص صورت گیرد.

نکاتی درمورد انبار کردن کمپکتورهای پرشی

اگر قرار است کمپکتور پرشی بیش از 30 روز انبار شود، توجه به موارد زیر و انجام این توصیه‌ها الزامی می‌باشد:

• موتور کمپکتور را روشن بگذارید تا تمامی سوخت درون دستگاه مصرف شود.
• تمام قطعات خارجی دستگاه را کاملا تمیز کنید.
• اهرم سوپاپ را روی حالت STOP بگذارید.
• شلنگ سوخت را کاملا تخلیه کنید و یا از STA-BILL برای حفظ سوخت استفاده نمایید.
• روغن کارتر را کاملا تخلیه کرده و آن را با روغن تازه پر کنید.
• شمع موتور را جدا کنید. سپس 2 تا 3 سی‌سی روغن نوع 30 یا 40 داخل سیلندر بریزید و موتور را روشن کنید تا روغن کاملا پخش گردد.
• چند بار استارتر موتور را به‌آرامی بپرخانید و یک پریز جدید نصب کنید.
• طناب استارتر را تا جایی که مقاومت نشان می‌دهد بیرون بکشید و در نقطه فشرده‌سازی متوقفش کنید.
• هواکش و خروجی صدا خفه‌کن را با یک پوشش ببندید.
• دستگاه کمپکتور پرشی را با یک پوشش پلاستیکی بپوشانید.
• این دستگاه را باید در مکانی انبار کنید که میزان رطوبت و گرد و غبار کمی داشته باشد.
• کمپکتور پرشی نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرد.